پس از وقوع زمین‌لرزه‌ی اخیر در افغانستان برخی از رسانه‌ها و کاربران رسانه‌های اجتماعی چندین قطعه تصویر را به عنوان تصاویر این رویداد منتشر کرده‌اند. در تصویرهای نشر شده، چندین زن و کودک در میان مخروبه‌ها و نیز خسارات ناشی از رویدادهای طبیعی مشاهده می‌شوند.

یافته‌های فاکت‌کریسیندو در پیوند به این تصویرها نشان می‌دهد که شماری از تصویرهای قدیمی سایر کشورها به عنوان تصاویر افراد آواره و ویرانی‌های زمین‌لرزه افغانستان منتشر شده‌اند.

ادعا: در پی وقوع زمین‌لرزه‌ی اخیر در افغانستان برخی از رسانه‌ها و کاربران رسانه‌های اجتماعی از ۲۲ جون ۲۰۲۲ میلادی به این‌سو چندین قطعه تصویر را به عنوان تصاویر این رویداد منتشر کرده‌اند. در تصویرهای نشر شده، چندین زن و کودک در میان مخروبه‌ها و نیز خسارات ناشی از رویدادهای طبیعی مشاهده می‌شوند. شماری از کاربران هم‌زمان با نشر این تصویرها از وقوع این زمین‌لرزه در افغانستان خبر داده‌اند، اما شمار دیگر در شرح این تصویرها مرثیه سروده و از هشتک‌های افغانستان، پکتیکا، خوست و زلزله استفاده کرده‌اند. این تصویرها در حالی همه‌گانی شده‌اند که زمین‌لرزه‌ی به قدرت ۶.۱ درجه‌ی ریشتر در بامداد روز چهارشنبه، اول سرطان ۱۴۰۱‌هجری‌شمسی برابر با ۲۲ جون ۲۰۲۲ میلادی، بیشترین نقاط افغانستان را تکان داد.

Facebook-PostFacebook-PostFacebook-PostFacebook-Post
Archived-PostArchived-PostArchived-PostArchived-Post
Facebook-PostFacebook-PostFacebook-PostFacebook-Post
Archived-PostArchived-PostArchived-PostArchived-Post

یافته‌های فاکت‌کریسیندو در پیوند به این تصویرها نشان می‌دهد که شماری از تصویرهای قدیمی سایر کشورها به عنوان تصاویر افراد آواره و ویرانی‌های زمین‌لرزه افغانستان منتشر شده‌اند. فاکت‌کریسیندو با استفاده از موتورهای جست‌وجوی تصاویر دریافته است که این تصویرها متعلق به سایر کشورها بوده و در گذشته توسط شماری از وبسایت‌ها منتشر شده‌اند. در ادامه‌ی این بررسی واقعیت یافته‌های به‌دست آمده در مورد این تصویرها به اشتراک گذاشته شده‌اند.

تصویر نخست: در نخستین تصویر یک زن و یک کودک در بین یک خانه‌ی ویران شده مشاهده می‌شوند. این تصویر را وبسایت خبرگزاری مهر در ۶ دلو ۱۳۹۲ هجری‌شمسی برابر با ۲۶ جنوری ۲۰۱۴ میلادی منتشر کرده است. هم‌زمان با این تصویر گزارشی در پیوند به راه‌های مقابله با رویدادهای طبیعی ایران منتشر شده است. در این گزارش آمده است که شماری از مقام‌های ایرانی پیرامون کاهش خطرات ناشی از رویدادهای طبیعی گفت‌وگو کرده و برای مقابله با ۳۴ حادثه طبیعی پیش‌بینی شده‌ی آن وقت، آموزش همه‌گانی را مهم پنداشتند.

Mehrnews / Archived-Link

تصویر دوم: در دومین تصویر خانمی با پاهای برهنه، ظاهر پریشان و گل‌آلود و نیز سبدی از تکه‌های رنگی و یک محیط گل‌آلود مشاهده می‌شوند. این تصویر را وبسایت العراق‌نت در ۷ مارچ ۲۰۱۷ میلادی منتشر کرده است. این وبسایت هم‌زمان با نشر تصویر، به نقل از سازمان ملل از بی‌عدالتی در مقابل زنان عراقی گزارش داده است. در این گزارش آمده است که بر اساس مطالعات انجام شده توسط سازمان ملل، زنان عراقی از بی‌عدالی رنج می‌برند.

محتوای این وبسایت با استفاده از ترجمه گوگل از زبان عربی به انگلیسی گردان شده است

IraqNet-Report / Archived-Link

تصویر سوم: در سومین تصویر زیان‌های به‌جا مانده از یک رویدای طبیعی مشاهده می‌شود. در این تصویر جاده‌ی مشاهده می‌شود که بر اثر یک رویداد طبیعی چاک برداشته و اجسام که بر روی آن قرار دارند منحرف و تخریب شده‌اند. این تصویر را وبسایت لس‌آنجلس‌تایمز در ۲۴ سپتامبر ۲۰۱۹ میلادی منتشر کرده است. این وبسایت هم‌زمان با نشر این تصویر از وقوع یک زمین‌لرزه شدید در پاکستان گزارش داده است. به نقل از گزارش در اثر این رویداد ۱۹ نفر کشته و بیش از ۳صد نفر زخم برداشته‌اند. این وبسایت در شرح تصویر نشر شده گفته است که این جاده در اثر وقوع زمین‌لرزه‌ی به شدت ۵.۸ درجه ریشتر در میرپور پاکستان دچار آسیب شده است.

Latimes-Reports / Archived-Link

تصویر چهارم: در چهارمین تصویر کودکی با سر و صورت ژولیده در میان خرابه‌ی مشاهده می‌شود که بر یک نرده‌ی چوبی تکیه داده است. این تصویر را وبسایت العرب در ۱۶ اپریل ۲۰۱۵ میلادی منتشر کرده است. این وبسایت هم‌زمان با نشر آن از نبرد تصاویر در یمن نگاشته است. این وبسایت نگاشته است که درگیری‌های سیاسی با جنگ رسانه‌ی همراه شده است. به نقل از این یادداشت حوثی‌های یمن در نبرد شان با استفاده از تصاویر جعلی در صدد آن اند که افکار عمومی را تحریک کنند. در شرح این تصویر گفته شده که این تصویر متعلق به کودکی از اهالی ارحب است که قربانی جنگ حوثی‌ها شده است.

Alarab-Notice / Archived-Link

تصویر پنجم: در پنجمین تصویر پیرزنی که چندین وسیله در دست دارد در میان یک مخروبه مشاهد می‌شود. این تصویر را وبسایت ان‌دی‌تی‌وی در ۲ نوامبر ۲۰۱۵ میلادی منتشر کرده است. این وبسایت هم‌زمان با نشر این تصویر گزارش داده است که پس از زمین‌لرزه‌ی به شدت ۷.۵ درجه‌ی ریشتر در پاکستان برخی از آثار تاریخی آن کشور دچار آسیب شده‌اند. ان‌دی‌تی‌وی در شرح تصویر از قدم‌زنی بازمانده‌ی که در میان خانه‌های ویران شده در روستای چارون‌آویر که در ۶۵ کیلومتری شمال چترال پاکستان قرار دارد، نگاشته است. این وبسایت از خبرگزاری فرانسه به عنوان صاحب امتیاز این تصویر نام برده است.

Ndtv-Report / Archived-Link

در پی وقوع زمین‌لرزه در افغانستان؛ شماری از رسانه‌ها و کاربران رسانه های اجتماعی هم‌زمان با اطلاع‌رسانی از آن، چندین قطعه تصویر را نیز به عنوان تصاویر این رویداد همه‌گانی کرده‌اند. بر بنیاد یافته‌های فاکت‌کریسیندو برخی از تصویرهای نشر شده از افغانستان نبوده و به زمین‌لرزه‌ی اخیر آن کشور هیچ ربطی ندارد. یافته‌های به‌دست آمده در پیوند به این تصویرها نشان می‌دهد که کاربران چندین قطعه تصویر قدیمی سایر کشورها را به عنوان تصاویر رویداد اخیر افغانستان منتشر کرده‌اند.

Avatar

عنوان: در پی وقوع زمین‌لرزه اخیر در افغانستان شماری از تصاویر قدیمی سایر کشورها به عنوان تصویرهای این رویداد منتشر شده‌اند

بررسی واقعیت توسط: Fact Crescendo Team

نتیجه: Misleading