د ۲۰۲۱ کال د اګست په ۱۵ په افغانستان کې د طالبان له واکمنۍ راهیسې، افغان ښځې د زده کړو او لومړنیو بشري اړتیاوو په برخه کې له یو لړ بندیزونو سره مخ دي.
طالبان په ۲۰۲۱ کال کې د واک تر دعوې وروسته سمدلاسه د نجونو لپاره له شپږم ټولګي څخه پورته ښوونځیو دروازې وتړلې او وروسته افغان میرمنې هم کالجونو او پوهنتونونو ته له ننوتلو منع شوې وې.
په دې وروستیو کې د ټولنیزو رسنیو ځینو کاروونکو ادعا کړې چې د افغان نجونو لپاره ښوونځي بېرته پرانیستل شوي دي.
تاسو کولی شئ لاندې د فیسبوک ادعا وګورئ:
د ټولنیزو رسنیو پوسټ ادعا کوي:
“د راتلونکی شنبي په ورځ به د افغان انجونو پر مخ د ښوونځيو او پوهنتونو دروازی خلاصی شی.
د حکومت وياند ذبيح. الله مجا.هد همداوس شمشاد نيوز ته په يو استول شوی غږیږ پيغام کي ټولو افغان انجونو ته زيري ورکړي او زياته یي کړه:
د دوحي غونډه کی د ګډون لپاره دا شرط وو چی حکومت به افغان انجونو ته د تعليم زمینه مساعده کوي حکومت د څو مياشتو مسلسل کار وروسته اوس په دي توانیدلي چی افغان انجونو ته د تعليم لپاره يو نوي تعليمي نصاب جوړ کړي، د شنبي په ورځ به د حکومت مشر په امر ټول افغانستان کی د انجونو پر مخ د مکتبوبو او پوهنتونو دروازی خلاصی شی. ټولو افغانانو ته دي مبارک وي.”
په هرصورت، د فیکټ کریسینډو موندنې ښیي چې په افغانستان کې د نجونو لپاره ښوونځي په رسمي ډول نه دي پرانستل شوي او د ټولنیزو رسنیو ادعاوې ناسمې دي.
د حقیقت معاینه
طالبان په ۲۰۲۱ کال کې د واک تر ترلاسه کولو وروسته په افغانستان کې د نجونو لپاره د زده کړو دروازې وتړلې.
له هغه وخت راهيسي د نړیوالې ټولنې له خوا د نجونو لپاره د ښوونځیو او کالجونو د بیا پرانستلو غوښتنې وشوې او ټول هېواد هم د افغان مېرمنو او د بشري حقونو د سازمانونو له خوا د افغان مېرمنو لپاره د مساوي چلند او فرصتونو لپاره د یو لړ لاریونونو شاهد و.
د ټولنیزو رسنیو د هغو راپورونو د تایید لپاره چې ادعا یې کوله چې د افغان نجونو ښوونځي به پرانیستل شي، موږ دولتي ویب پاڼې، د ذبیح الله مجاهد د ټولنیزو رسنیو اکاونټونو او همدارنګه د رسنیو راپورونه وڅیړل ترڅو معلومه کړو چې ایا داسې کوم خبر یا اعلان د حکومت چارواکو یا ذبیح الله مجاهد کړی دی. په نږدې راتلونکي کې د نجونو لپاره د ښوونځیو د پرانیستلو په اړه تر اوسه کوم طالب چارواکي رسمي څرګندونې نه دي کړي.
ذبیح الله مجاهد د ټولنیزو رسنیو اکاونټ
همدارنګه د رسنیو د راپورونو له مخې، ټاکل شوې د جون په ۳۰مه د قطر په پلازمېنه دوحه کې د افغانستان په اړه د ملګرو ملتونو په مشرۍ د نړیوالو استازیو کنفرانس پیل شي، چې د طالبانو د ګډون لپاره ملګرو ملتونو پرېکړه کړې، چې د ښځو او حقونو فعالان دې د خبرو مېز ته نه حاضروي، ډیری غوسه کول.
طالبان تېر کال په افغانستان کې په ملګرو ملتونو کې پر افغان ښځو د کار کولو بندیز ولګاوه، او په هغه اوږد لیست کې یې یو بل محدودیت هم اضافه کړ چې طالبانو د ۲۰۲۱ کال په اګست کې واک ته له رسیدو راهیسې پر افغان ښځو لګولی.
کله چې د روان تعلیمي کال د ۲۰۲۴ کال په مارچ میاشت کې ښوونځي بېرته پرانستل شول، نجونې بیا له زده کړو منعې شوې.
په هرصورت، ځینو رسنیو د دا هم راپور ورکړی چې ځینو ولایتونو نجونو ته اجازه ورکړې چې ښوونځي ته لاړ شي او زده کړې تعقیب کړي. دغه راز په راپور کې ویل شوي چې د طالبانو له بندیزونو سره سره په ټول افغانستان کې ځینې پټ ښوونځي هڅه کوي چې د نجونو لپاره د زده کړو زمینه برابره کړي.
په دې وروستیو کې ملګرو ملتونو هم د افغان نجونو د زده کړې پر مسئلې اندېښنه ښودلې ده. د ملګرو ملتونو د ماشومانو ادارې په دې وروستیو کې یادونه کړې چې د افغان چارواکو په منځنیو ښوونځیو کې د نجونو له ورتګ څخه زر ورځې تېرې شوې دي.
پایله
له دې امله له پورتنيو څېړنو څخه څرګنده شوه چې د نجونو لپاره د ښوونځيو د بيا پرانستلو په اړه د ټولنيزو رسنيو ادعاوې بې بنسټه دي ځکه چې د افغانستان د حکومت له خوا د طالبانو له خوا په دې اړه کومه رسمي څرګندونې نه دي شوې.
سرلیک: په افغانستان کې د نجونو د ښوونځیو د بیا پرانیستلو ادعاوې دروغ دي.
د واقعیت ارزوونکی: Fact Crescendo Teamپایله: Misleading
