شماری از کاربران رسانه‌های اجتماعی خبری را در پیوند به سرنگونی یک چرخ‌بال می-۱۷ منتشر کرده‌اند. آنان گفته‌اند که این چرخ‌بال در دره آرزوی ولایت پنجشیر توسط نیروهای جبهه مقاومت ساقط شده است. هم‌زمان با انتشار این خبر کاربران برخی از تصویرهای که در آنها چندین فروند چرخ‌بال مشاهده می‌شوند را نیز همه‌گانی کرده‌اند.

یافته‌های فاکت‌کریسیندو در این زمینه نشان می‌دهد که هم‌زمان با خبر سقوط یک چرخ‌بال در دره آرزوی ولایت پنجشیر چندین قطعه تصویر قدیمی و نامرتبط نیز همه‌گانی شده است. بر اساس یافته‌های به‌دست آمده هیچ یک از این تصویرها، تصویر چرخ‌بالی که در پنجشیر سرنگون شد نیست.

ادعا: شماری از کاربران رسانه‌های اجتماعی در ۱۶ جون ۲۰۲۲ میلادی، خبری را در پیوند به سرنگونی یک چرخ‌بال می-۱۷ منتشر کرده‌اند. آنان گفته‌اند که این چرخ‌بال در دره آرزوی ولایت پنجشیر توسط نیروهای جبهه مقاومت ساقط شده است. هم‌زمان با انتشار این خبر کاربران برخی از تصویرهای که در آنها چندین فروند چرخ‌بال مشاهده می‌شوند را نیز همه‌گانی کرده‌اند.

Facebook-PostFacebook-PostFacebook-PostFacebook-PostFacebook-Post
Archived-PostArchived-PostArchived-PostArchived-PostArchived-Post
Facebook-PostFacebook-PostFacebook-PostFacebook-PostFacebook-Post
Archived-PostArchived-PostArchived-PostArchived-PostArchived-Post

یافته‌های فاکت‌کریسیندو در پیوند به این خبر حاکی از آن است که عصر روز پنج‌شنبه، ۱۶ جون ۲۰۲۲ میلادی، یک فروند چرخ‌بال در دره آرزوی ولایت پنجشیر فرود آمده است. صبغت‌الله احمدی، سخن‌گوی جبهه مقاومت ملی با نشر یادداشتی در صفحه‌ی توییترش تایید کرده است که این چرخ‌بال توسط نیروهای جبهه مقاومت سرنگون شده است. اما طالبان در صحبت با برخی از رسانه‌ها این گفته‌ها را رد کرده و دلیل فرود آمدن این چرخ‌بال را مشکلات تخنیکی عنوان کرده‌اند.

از سوی دیگر، یافته‌های فاکت‌کریسیندو در پیوند به تصویرهای که هم‌زمان با این خبر همه‌گانی شده‌اند نشان می‌دهد که کاربران چندین قطعه تصویر قدیمی و نامرتبط را بازنشر کرده‌اند. بر اساس یافته‌های به‌دست آمده هیچ یک از این تصویرها، تصویر چرخ‌بالی که در پنجشیر سرنگون شد نیست. برخی از رسانه‌ها این تصویرها را در جریان سال‌های گذشته منتشر کرده‌اند که در ادامه‌ی این بررسی واقعیت، یافته‌های به‌دست آمده در مورد هریک از آنها به اشتراک گذاشته شده است.

تصویر نخست: در نخستین تصویر لاشه یک فروند چرخ‌بال سرنگون شده و برخی از افراد در اطراف آن مشاهد می‌شوند. این تصویر را وبسایت Syri و خبرگزاری اناتولی در ۱۴ اکتوبر ۲۰۲۰ میلادی منتشر کرده‌اند. آنان با نشر این تصویر گزارش داده‌اند که در اثر برخورد دو بال‌گرد نظامی در ولایت هلمند ۹ نیروی امنیتی حکومت پیشین افغانستان جان باخته‌اند.

Anadolu-ReportSyri-Report
Archived-LinkArchived-Link

تصویر دوم: در دومین تصویر نیز لاشه یک چرخ‌بال نظامی سرنگون شده مشاهده می‌شود. این تصویر را رادیو آزادی در ۲۵ جوزا ۱۳۹۰ هجری‌شمسی برابر با ۱۵ جون ۲۰۱۱ میلادی منتشر کرده است. هم‌زمان با نشر این تصویر گزارش شده است که یک بال‌گرد اردوی ملی حکومت پیشین افغانستان در اسعداباد، مرکز ولایت کنر سرنگون شده است که در اثر آن شماری از نظامیان افغان و نیروهای خارجی کشته شده‌اند. در این گزارش آمده است که مسوولیت سرنگونی این چرخ‌بال را طالبان به عهده گرفته بودند.

Azadiradio-Report / Archived-Link

تصویر سوم: در سومین تصویر یک چرخ‌بال نظامی در حال بلند شدن از زمین مشاهده می‌شود. این تصویر را وبسایت به‌روز رسانی‌های اخبار جنگی در ۲۶ سپتامبر ۲۰۱۶ میلادی منتشر کرده است. در شرح این تصویر گفته شده است که یک بال‌گرد نوع می-۱۷ برای یک پرواز آموزشی تهاجمی از فرودگاه بین‌المللی کابل بلند می‌شود. این وبسایت امتیاز تصویر را به تاد پولیوت، عضو ارتش ایالات متحده آمریکا داده است.

War News Updates / Archived-Link

تصویر چهارم: در چهارمین تصویر لاشه بال‌گردی که در کنار یک رودخانه‌ی آب سرنگون شده است و نیز افرادی که در اطراف آن گردهم آمده، مشاهده می‌شوند. این تصویر را وبسایت رسمی نیروی هوایی ایالات متحده آمریکا در ۲۲ می ۲۰۱۱ میلادی منتشر کرده است. هم‌زمان با نشر این تصویر گفته شده است که این بال‌گرد پس از سقوط در ولایت نورستان متلاشی شده و توسط یک چینوک CH-47 به پایگاه هوایی منتقل شده است. این وبسایت امتیاز تصویر را به برایان ای. کریسینسن داده است.

US-AFCent / Archived-Link

تصویر پنجم: در پنجمین تصویر هم‌چنان لاشه‌ی یک چرخ‌بال و نیز برخی از افرادی که در اطراف آن گردهم آمده، مشاهد می‌شوند. این چرخ‌بال نیز در کنار یک رودخانه آب سقوط کرده است. این تصویر را وبسایت RTBF در ۶ آگست ۲۰۱۱ میلادی منتشر کرده است. هم‌زمان با نشر این تصویر گزارش شده است که در جریان عملیات مشترک نیروهای افغان و اییتلاف در ولسوالی سیدآباد میدان وردک یک بال‌گرد این نیروها سرنگون شده است. در این گزارش آمده است که ۳۱ نفر از نیروهای ویژه آمریکایی در اثر آن جان باخته‌اند. در این گزارش آمده است که طالبان در تماس با خبرگزاری فرانسه، مسوولیت سرنگونی این چرخ‌بال را به عهده گرفته بودند.

RTBF-Report / Archived-Link

تصویر ششم: در ششمین تصویر بال‌گردی در حال پرواز مشاهده می‌شود. این تصویر را وبسایت Iraqhurr در ۱۱ سپامبر ۲۰۱۳ میلادی منتشر کرده است. این وبسایت هم‌زمان با نشر تصویر از رسیدن یک محموله تسلیحاتی روسی به عراق نگاشته است. به نقل از گزارش این محموله شامل ۴ چرخ‌بال به همراه یک سامانه پیشرفته دفاع هوایی بوده است. این وبسایت در شرح تصویر از بال‌گردی که در روسیه ساخته شده، نام برده است.

Iraqhurr-Report / Archived-Link

تصویر هفتم: در هفتمین تصویر بال‌گردی حامل پرچم طالبان در حال پرواز مشاهده می‌شود. این تصویر را وبسایت یاهو در ۱ سپتامبر ۲۰۲۱ میلادی منتشر کرده است. هم‌زمان با نشر این تصویر گزارش شده است که طالبان یک چرخ‌بال بلک‌هاک را در جریان یک رژه نظامی پس از تسخیر افغانستان به پرواز درآوردند. در شرح این تصویر آمده است که یک چرخ‌بال حامل پرچم طالبان بر فراز گردهمایی که در روز چهارشنبه در ولایت قندهار پس از خروج ایالات متحده از افغانستان برگزار شده بود، به پرواز درآمد. از جاوید تنویر به عنوان عکاس این صحنه نام برده شده است.

Yahoo-News / Archived-Link

هم‌زمان با نشر خبر سرنگون شدن یک چرخ‌بال در ولایت پنجشیر کاربران چندین قطعه تصویر قدیمی را نیز همه‌گانی کرده‌اند. بر بنیاد یافته‌های فاکت‌کریسیندو در میان این تصویرها، تصویر بال‌گردی که در ولایت پنجشیر ساقط شده است، وجود ندارد.

Avatar

عنوان: هم‌زمان با همه‌گانی شدن خبر سقوط یک چرخ‌بال در پنجشیر چندین قطعه تصویر قدیمی و نامرتبط بازنشر شد

بررسی واقعیت توسط: Fact Crescendo Team

نتیجه: Misleading