در ادامه‌ی تنش‌های اخیر میان افغانستان و پاکستان، در تاریخ ۱۵م و ۱۶م ماه اکتوبر سال ۲۰۲۵، شماری زیاد از کاربران شبکه اجتماعی فیسبوک تصویری از یک طیاره بی‌سرنشین (درون) را با این ادعا نشر کرده‌اند که گویا این طیاره توسط یک انجینر افغان به‌نام رضا احمدی ساخته شده و رسماً به نیروی هوایی افغانستان تسلیم شده است.
در حالی‌که این درون در واقع یک طیاره بی‌سرنشین آمریکایی است و تصویر آن در اصل در سال ۲۰۱۳ گرفته شده است.
مطلب کامل را در این بررسی فکت‌کریسندو بخوانید!
در قدم نخست، شما می‌توانید چند نمونه از پُست‌های کاربران شبکه اجتماعی فیسبوک را ببینید. این کاربران در پست‌های خود همراه با تصویر منتشرشده چنین نوشته‌اند: «هواپیمای بی‌سرنشین، که توسط جوان پرتلاش رضا احمدی ساخته شده است، رسمآ به قوای هوای افغانستان تحویل داده شد».
حقیقت چیست؟
ادعای کاربران شبکه اجتماعی فیسبوک مبنی بر این‌که گویا طیاره بی‌سرنشین موجود در تصویر توسط انجینر افغان رضا احمدی ساخته شده و به‌گونه رسمی به نیروی هوایی افغانستان سپرده شده است، حقیقت ندارد. این تصویر در اصل مربوط به یک طیاره بی‌سرنشین امریکایی از نوع MQ-9 Reaper می‌باشد.
چرا می‌گوییم که این طیاره بی‌سرنشین در تصویر توسط انجینر افغان رضا احمدی ساخته نشده است؟
ما بر روی تصویر منتشرشده جستجوی عکس (Google Image Search) اجرا کردیم و همچنان کلمات کلیدی مربوط به این ادعا را نیز در گوگل جستجو نمودیم. در نتیجه‌ی این بررسی‌ها معلوم شد که تصویر منتشرشده قدیمی و بی‌ارتباط با ادعای مطرح‌شده است و خودِ ادعا نیز حقیقت ندارد. همین تصویر که همراه با این ادعا نشر شده، در واقع توسط Getty Images در سال ۲۰۱۳ منتشر گردیده و در توضیح (کپشن) تصویر آمده است:
«… یک طیاره بی‌سرنشین MQ-9 Reaper امریکایی در حال پرواز بر فراز شهر قندهار …».
ما همچنان معلومات مرتبط با همین تصویر منتشرشده توسط Getty Images را نیز بررسی کردیم؛ از جمله زمان و مکان گرفته‌شدن تصویر، نام عکاس، و نحوه‌ی نشر آن. شما هم می‌توانید این معلومات را در ادامه بخوانید:
علاوه بر این، در رسانه‌ها نیز این تصویر به‌عنوان تصویر یک نماینده یا نمایندگی‌کننده استفاده شده است. به‌عنوان مثال، یکی از صفحات ویبسایت The Times of Israel نیز این تصویر را همراه با یک خبر منتشر کرده است. در آن‌جا در کنار تصویر، منبع به این صورت نوشته شده است: (Massoud Hossaini/AFP) و جزئیات و کپشن بیشتر را می‌توانید در تصویر بخوانید.
ارشیف
نتیجه ګیری: تحقیقات فکت‌کریسندو نشان داد که ادعای کاربران شبکه‌های اجتماعی فیسبوک مبنی بر این‌که گویا این هواپیمای بی‌سرنشین (در تصویر) توسط انجنیر افغان، رضا احمدی، ساخته شده و به‌طور رسمی به نیروی هوایی افغانستان تسلیم داده شده، حقیقت ندارد. این تصویر در اصل مربوط به یک هواپیمای بی‌سرنشین مدل MQ-9 Reaper امریکایی است.
آیا در تصویر این طیاره بی‌سرنشین واقعاً توسط انجینر افغان رضا احمدی ساخته شده است؟ : TITLE
بررسی واقعیت توسط: Fact Crescendo Teamنتیجه: False
