از آغاز اکتوبر ۲۰۲۴، به رهبری منظور پښتین، تعدادی از حامیان جنبش(PTM) در خیبر جمرود تحت عنوان "جرگه قامی عدالت" گرد هم آمده‌اند و روز ۱۱ اکتبر ۲۰۲۴ را به عنوان روز رسمی آغاز جرگه تعیین کرده بودند. اما به منظور بهبود سازماندهی و افزایش تعداد شرکت‌کنندگان، رهبری جرگه روز رسمی آغاز را به ۱۲ اکتبر تغییر داد.

منظور پښتین در مورد جرگه قامی عدالت زمانی صحبت کرد که یکی از اعضای برجسته PTM، گیلامن وزیر، در اسلام‌آباد بر اثر حمله‌ای زخمی شد و چند روز بعد جان سپرد. گیلامن وزیر در تاریخ ۱۱ جولای ۲۰۲۴ در منطقه رزمک شمال وزیرستان به خاک سپرده شد. تصاویری از مراسم تشییع جنازه او که در آن پرچم ملی افغانستان به اهتزاز درآمده است، اکنون توسط کاربران زیادی در شبکه ‌های اجتماعی به ادعای اینکه برای اولین بار در جرگه خیبر (پختونخوا) پرچم ملی افغانستان به اهتزاز درآمد، منتشر شده است. در حالی که این تصویر چند ماه پیش در تاریخ ۱۱ جولای گرفته شده‌اند، زمانی که مردم زیادی برای مراسم تشییع جنازه گیلامن وزیر در منطقه بکاخیل وزیرو گرد آمده بودند.

بسیاری از کاربران در شبکه ‌های اجتماعی در پست‌های خود ادعا کرده‌اند که «برای اولین بار پرچم ملی افغانستان در میدان جرگه قامی عدالت خیبر به اهتزاز درآمد...».

شما میتوانید برخی از پست‌های کاربران در شبکه‌های اجتماعی را به عنوان مثال مشاهده کنید:



Fb-Post



Fb-Post


همچنین اگر شما جمله «په لومړي ځل د خیبر قومي عدالت میدان کې ملي بیرغ پورته شو» را کاپی کرده و در فیسبوک یا گوگل جستجو کنید، صد‌ها پست برای شما ظاهر خواهد شد که توسط کاربران مختلف شبکه‌های اجتماعی در مورد ادعای اهتزاز پرچم ملی در میدان جرگه خیبر منتشر شده است.

به هر حال، یافته‌های ما نشان می‌دهد که تصویر منتشر شده با ادعای «اهتزاز پرچم ملی برای اولین بار در میدان جرگه خیبر» در واقع در میدان جرگه قامی عدالت گرفته نشده است. بلکه این تصویر یک چند ماه پیش در تاریخ ۱۱ جولای ۲۰۲۴، در زمان مراسم تشییع جنازه‌ گیلامن وزیر، یکی از اعضای برجسته PTM، در منطقه وزیر بکاخیل ثبت شده است..


روش تحقیق:

ما ابتدا در مورد "جرگه قامی عدالت ۱۱ اکتبر" در خیبر کلمات کلیدی را جستجو کردیم تا آخرین آمار و اطلاعات دقیق را به دست آوریم. سپس تصویر وایرال شده‌ای که در آن پرچم ملی افغانستان در میان جمعیت دیده می‌شود را در گوگل ایمیج جستجو کردیم و نتیجه نشان داد که این تصویر در میدان جرگه خیبر تحت رهبری جنبش PTM گرفته نشده، بلکه در منطقه وزیرو بکاخیل ثبت شده است.

رادیو کلید در گزارش خود با عنوان «قتل گیلامن وزیر و واکنش شدید جنبش پاسداشت پشتون»، همین تصویر را در تاریخ ۲۲ سرطان ۱۴۰۳ (که معادل ۱۲ جولای ۲۰۲۴ است) منتشر کرده است.


یک هنرمند مشهور افغان، اریان خان ویدیویی از همین صحنه را در صفحه اینستاگرام خود منتشر کرده است. او در این ویدیو نوشته است که در زمان مرگ گیلامن وزیر، در منطقه بکاخیل وزیر ایستاده بود و در میان جمعیت پرچم ملی افغانستان نیز دیده می‌شود. شما میتوانید ویدیو را در زیر مشاهده کنید:


عبدالحق عمری، خبرنگار پیشین طلوع نیوز و فعال اجتماعی، نیز همین تصویر را در ماه جولای از صفحه ایکس خود منتشر کرده و در کپشن آن به «بکاخیل وزیر» اشاره کرده است.


بی ‌بی ‌سی پشتو نیز در گزارشی درباره مرگ گیلامن وزیر و مراسم جنازه‌اش، تصویری منتشر کرده که همان منطقه را نشان می‌دهد و این تصویر از زاویه‌ای دیگر گرفته شده است، جایی که پرچم ملی افغانستان نیز در آن دیده می‌شود.



نتیجه گیری:

تصویر منتشر شده با ادعای «اهتزاز پرچم ملی برای اولین بار در میدان جرگه قامی عدالت خیبر» در واقع در میدان جرگه قامی عدالت گرفته نشده است، بلکه این تصویر در تاریخ ۱۱ جولای ۲۰۲۴، در زمان مراسم جنازه‌ی گیلامن وزیر، یکی از اعضای برجسته PTM، در منطقه وزیرو بکاخیل ثبت شده است.


Claim Review :   در میدان جرگه «قومی عدالت» خیبر، برای اولین بار پرچم ملی افغانستان به اهتزاز درآمد.
Claimed By :  Social media users
Fact Check :  PARTLY FALSE