"ډیپلوماتیکه سرغړونه: په هند کې د افغانستان سفارت د طالبانو د ټاکل شوي سفیر له پېژندلو ډډه کوي"
په نوي ډیلي کې د افغانستان سفارت د پخواني افغان حکومت او د طالبانو د رژیم تر منځ د واک د مبارزې د مرکز په توګه راڅرګند شو، ځکه طالبانو قادر شاه په هند کې د افغانستان د نوي سفیر په توګه اعلان کړ. خو د افغانستان سفارت د طالبانو دا پرېکړه په کلکه رد کړې ده.
په دوحه کې د طالبانو د سیاسي دفتر مشر سهیل شاهین د نوي شارژدافیر په توګه د قادر شاه نومول یوه "منطقي پرېکړه" بللې ده. شاه تر دې مخکې د افغانستان په سفارت کې کار کاوه. خو طالبانو اوس شاه د تېرې اپریل میاشتې له ۲۵مې د دغه ماموریت د مشر په توګه ټاکلی دی.
د طالبانو د حکومت لومړني ویاند ذبیح الله مجاهد په یوه ویډیويي پیغام کې اعلان وکړ چې اسلامي امارت لږ تر لږه ۱۴ هیوادونو ته ډیپلوماتان استولي او په بهر کې د اضافي ډیپلوماتیکو ماموریتونو د کنټرول لپاره په فعاله توګه کار کوي. په افغانستان کې د طالبانو رژيم تر دې دمه د ايران، پاکستان، چين، ترکيې، قزاقستان، روسيې او يو شمېر عربي او افريقايي هېوادونو په ګډون په بېلابېلو هېوادونو کې د ۱۴ ډيپلوماتيکو ماموريتونو واک ترلاسه کړی دی.
د افغان سفارت دریځ څه دی؟
د طالبانو لخوا ټاکل شوی د قادر شاه لخوا خپور شوی مکتوب تر اوسه په هند کې د بهرنیو چارو وزارت (MEA) نه دی منلی. ځینو رسنیو ویلي چې د هند حکومت د طالبانو د پرېکړې په اړه له څه ویلو ډډه کړې او چارواکو ویلي چې دا یوه "داخلي" مسله ده چې پخپله په سفارت کې حل شي.
خو د افغانستان سفارت د قادر شاه د ګوښه کولو پرېکړه کړې او سفارت ته يې د ننوتو مخه نيولې ده.
د سفارت له خوا په خپره شوې خبرپاڼه کې راغلي، دوی د یوه داسې کس ادعا په کلکه ردوي چې ګواکې دوی د طالبانو په استازیتوب په نوي ډیلي کې د ماموریت کنټرول په غاړه اخیستی دی. سفارت له هندي چارواکو هیله کوي چې د ډیپلوماټیکو نورمونو سره سم د هند او افغانستان د اوږدې مودې دوستۍ په پام کې نیولو سره مناسب او مناسب اقدامات وکړي. سفیر فرید ماموندزي ټینګار وکړ چې دا مسله د افغانستان د ماموریت لپاره خورا ارزښت لري، اخلاقي او ډیپلوماتیکو اصولو ته په پام سره.
په هند کې د افغانستان سفیر وویل:«زه د یوه جمهوریت یا حکومت استازیتوب کوم چې نور وجود نه لري، خو زه د یوه منتخب حکومت له خوا ټاکل شوی یم. زه دا مشروعیت لرم چې په دې ماموریت کې خدمت وکړم."
په دې دیپلوماتیکه مسله کې د هند دریځ څه دی؟
د څو رسنیو د راپورونو له مخې، په هند کې د بهرنیو چارو وزارت د سفارت په اړه د طالبانو د پریکړې په اړه د تبصرې نه کولو غوره کړې او ویلي یې دي چې دا یوه "داخلي" مسله ده چې باید پخپله سفارت حل کړي.
په داسې حال کې چې هند لکه د نورو هېوادونو په څېر په رسمي توګه د طالبانو رژیم په رسمیت نه پېژني، تېر کال په پالیسي کې د پام وړ بدلون راغی کله چې حکومت په کابل کې د "تخنیکي ماموریت" د جوړولو پرېکړه وکړه. اوس مهال د هند حکومت په کابل کې رسمي دیپلوماتیک حضور نه لري خو د ۲۰۲۲ کال د جولای په میاشت کې هند په کابل کې خپل سفارت د "تخنیکي ماموریت" په توګه پرانېست.
سربېره پر دې، په هند کې د افغانستان د سفارت له خوا د طالبانو له خوا ټاکل شوی سفیر په رسمیت نه پېژندل، په افغانستان کې د سیاسي بدلون له امله رامنځته شوې ډیپلوماټیکې ننګونې بېلګه ده. لکه څنګه چې وضعیت بدلیږي، د مختلفو هیوادونو ډیپلوماتیک دریځ به د افغانستان راتلونکې او له نړیوالې ټولنې سره د هغې ښکیلتیا ته دوام ورکړي.
سرلیک: "ډیپلوماتیکه سرغړونه: په هند کې د افغانستان سفارت د طالبانو د ټاکل شوي سفیر له پېژندلو ډډه کوي"
د واقعیت ارزوونکی: Fact Crescendo Teamپایله: Explainer
